Moet je betalen om een boek uit te geven? De feiten helder uitgelegd
Een boek uitgeven: voor veel mensen is het een droom. Maar zodra je die droom in praktijk probeert te brengen, ontdek je al snel dat de wereld van uitgevers minder zwart-wit is dan hij lijkt. Niet elke uitgeverij werkt hetzelfde. De één neemt alle kosten op zich, de ander vraagt een bijdrage van de auteur. Dat roept vragen op. Want is het erg als je moet betalen? Betekent gratis uitgeven automatisch dat je boek beter is? En hoe weet je wat eerlijk en professioneel is?
Laten we dat eens rustig uitpluizen.
Tekst 'Moet je betalen om een boek uit te geven. De feiten helder uitgelegd' gaat in de rechterkolom verder...
Bij een traditionele uitgever gaat het nog op de klassieke manier: je stuurt je manuscript in, en als de uitgever er potentie in ziet, krijg je een contract. De uitgever betaalt dan de redactie, vormgeving, het drukwerk en soms ook de promotie. Jij als auteur betaalt niets vooraf, maar ontvangt een percentage van de verkoop – de zogeheten royalty’s. Het mooie van deze route is dat je erkend wordt: je bent ‘geselecteerd’. De begeleiding is doorgaans professioneel en de distributie goed geregeld. Maar er kleven ook nadelen aan. De kans dat je daadwerkelijk wordt uitgekozen is klein, want uitgevers krijgen honderden manuscripten per jaar. Bovendien ligt het royaltypercentage vaak laag, en heb je zelf weinig invloed op bijvoorbeeld de vormgeving of de uiteindelijke cover. De uitgever bepaalt, jij levert aan.
Aan de andere kant zijn er uitgevers die met een bijdrage van de auteur werken. Soms wordt dat uitgeefpakketten genoemd, of valt het onder uitgeven in eigen beheer. In deze vorm investeer je als auteur zelf in zaken zoals redactie, vormgeving, druk en promotie. Maar daar staat tegenover dat je veel meer inspraak hebt: jij denkt mee over de cover, de titel, de opmaak en de planning. Je weet zeker dat je boek verschijnt, en vaak ligt je opbrengst per verkocht boek ook een stuk hoger. Deze route heeft een kortere doorlooptijd en biedt meer regie, maar vraagt ook om een investering – en dus vertrouwen in de partij met wie je samenwerkt. Niet elke aanbieder levert dezelfde kwaliteit, en het is belangrijk dat je precies weet waar je voor betaalt.
En daar zit meteen de kern: betalen voor uitgeven hoeft helemaal niet slecht te zijn, zolang het maar helder is wat je ervoor terugkrijgt. Het idee dat ‘echte’ uitgevers nooit geld vragen, is inmiddels achterhaald. Want boeken maken kost nu eenmaal geld. Een redacteur, een vormgever, drukwerk, promotie, distributie via het Centraal Boekhuis – dat zijn geen vrijwilligersdiensten. De enige vraag is: wie draagt het financiële risico? De uitgever of jij?
Zolang een uitgever transparant is over kosten, duidelijke afspraken maakt en levert wat beloofd wordt, is een uitgeefmodel mét auteursbijdrage gewoon een legitieme keuze. In veel gevallen is het zelfs de enige manier om je boek professioneel én op jouw voorwaarden op de markt te brengen – zonder jarenlang te moeten wachten op goedkeuring van een traditionele uitgever die je manuscript misschien nooit leest.
